Werknemers zonder papieren en hun arbeidsrechten

Schijnzelfstandigheid ongedaan maken

Om schijnzelfstandigheid ongedaan te maken, moet je een klacht indienen bij de Sociale inspectie. Als je klacht indient bij de Sociale inspectie, informeer dan bij een gespecialiseerde dienst (vakbond of OR.C.A.). Vaak heb je een advocaat nodig die ervoor zorgt dat de juiste procedures worden gevolgd, zodat jij krijgt waarop je recht hebt. De Sociale inspectie zal via een uitgebreid interview proberen vast te stellen of je een werknemer dan wel een zelfstandige was. Ze zullen dus nagaan of er sprake was van gezag in de relatie tussen jou en je werkgever/opdrachtgever.

Deze criteria hebben we hierboven beschreven, maar zijn in de praktijk niet altijd even duidelijk. Ze worden geïnterpreteerd met heel wat nuances. Bovendien volstaat één criterium niet om te bepalen of je een werknemer of zelfstandige was. Alle criteria zullen samen bekeken worden . Let in je verhaal op de volgende elementen:

• Wie betaalt, hoe wordt er betaald, en wie bepaalt hoeveel je verdient?
• Als je eerst werknemer was en nadien zelfstandige, is er dan iets veranderd aan je werksituatie nadat je zelfstandige werd?
• Als er zowel werknemers als zelfstandigen aan het werk zijn, is er een verschil tussen die twee groepen?
• Ben je afhankelijk van een enkele ‘klant’ (dit is dan je werkgever)? Zou je in staat zijn om voor andere klanten te werken (bv . spreek je de taal enz .)?
• Wie betaalt de socialezekerheidsbijdragen? Wie doet je boekhouding? Geef je zelf je belastingen aan?
• Kan je zelf kiezen wanneer je begint te werken en wanneer je stopt? Moet je toestemming vragen aan iemand als je eens niet wilt komen werken?

• Welke instructies krijg je van je werkgever/ klant? Wat gebeurt er als je die instructies niet opvolgt?

  Opgepast: het is niet vanzelfsprekend dat je eerst aanvaardt om als zelfstandige te werken, en dit dan wil veranderen op het moment dat je in de problemen komt. Leg goed uit waarom je eerst het zelfstandigenstatuut hebt aanvaard, en waarom je je hebt bedacht. Na dit onderzoek zal de Sociale inspectie het dossier overmaken aan de RSZ.
  Als de RSZ beslist dat je eigenlijk inderdaad een werknemer was, zal het zelf aan de werkgever vragen om socialezekerheidsbijdragen te betalen (voor werknemers). Socialezekerheidsbijdragen (voor zelfstandigen) die je zelf eventueel te veel betaald hebt, kun je dan terugkrijgen. Met de beslissing van de RSZ kun je ook andere rechten die je als werknemer hebt, opeisen voor de rechtbank.

  Je kan ook naar de arbeidsrechter stappen om je overeenkomst te laten herkwalificeren.

  Let wel!
  Dit is een erg lange burgerlijke procedure voor de arbeidsrechtbank die vaak niet tot het gewenste resultaat leidt. De volledige bewijslast ligt bij de werknemer. In de praktijk is het bewijzen van schijnzelfstandigheid vaak onbegonnen werk. Daarom is voorkomen beter dan genezen.

  Wens je niet-betaald loon of andere vergoedingen op te eisen, dan zal je een burgerlijke procedure voor de arbeidsrechtbank moeten voeren zoals eerder beschreven.

  Reacties

  
  
  

  

  ---

  Volgende hoofdstuk:
  Enkele bijzondere omstandigheden bij de illegale tewerkstelling: slachtoffer van mensenhandel en mensensmokkel