Arbeidsrechten hebben geen grenzen

SOC Almeria

Sindicato Obreros del Campo – Almería

Land: Spanje
Soort organisatie: Vakbond
Basis voor organisatie: werk, meestal werknemers in de landbouw in Andalusië, de laatste jaren ook andere sectoren.
Aantal werknemers zonder papieren in de groep: het grootste deel heeft geen papieren
Afkomst van de werknemers: divers, veel van Maghrebijnse afkomst

Geschiedenis

De SOC bestaat al sinds meer dan 30 jaar en werd opgericht in Sevilla. De afdeling in Almería concentreert zich op de landarbeiders in de intensieve tuinbouw. De meeste arbeiders zijn migranten, en vaak hebben ze geen papieren. De laatste jaren wordt steeds vaker gewerkt met legale seizoensarbeiders, die hun contract tekenen in het land van oorsprong en één keer per jaar moeten terugkeren om hun verblijf te kunnen verlengen. Deze arbeiders werken tot vijf jaar lang in een erg afhankelijke en kwetsbare positie.

De landarbeiders in Almería leven in erbarmelijke omstandigheden en totaal geïsoleerd van de Spaanse maatschappij. De situatie is nog nijpender geworden na rassenrellen in El Ejido in 2000, die vooral tegen Marokkaanse migranten waren gericht.

SOC Almería probeert in de eerste plaats de meest kwetsbare werknemers te bereiken, en hecht veel belang aan ‘nabijheid’. Niet alleen mogen werknemers bij hen op kantoor langskomen, de vakbondsmensen van SOC besteden ook heel veel tijd aan het opzoeken van de werknemers. SOC heeft ook centra waar werknemers kunnen binnenspringen, koffie drinken, praten, en als ze dat nodig hebben ook vragen stellen.

De medewerkers van SOC dragen het grootste deel van het werk. Het is erg moeilijk om de werknemers te mobiliseren, omdat er weinig continuïteit is: wie papieren bekomt, trekt zo snel mogelijk weg, en soms gaan mensen elders in Spanje of Europa op zoek naar werk.

SOC onderhandelt met werkgevers over niet-betaalde lonen en arbeidsomstandigheden, meestal op een informele manier omdat rechtszaken zelden veel opleveren. Bovendien zijn werknemers bang om de autoriteiten te contacteren. Maar het is onmogelijk om de andere, dringende noden van de werknemers te negeren: medische zorgen, huisvesting, en dergelijke. SOC krijgt ook erg veel vragen over regularisatie en verblijfsstatus en begeleidt werknemers die het slachtoffer zijn van racisme en xenofobie, soms vanwege de politie.

Daarnaast zit SOC in heel wat platformen met andere organisaties en proberen ze waar mogelijk de situatie in Almería aan de kaak te stellen. Dat wordt hen trouwens niet in dank afgenomen. SOC organiseert heel wat manifestaties in Almería, maar dat komt volgens hen vooral doordat autoriteiten niet bereid zijn om met hen te praten.

Sterke punten van SOC Almería

• Door hun nabijheid en betrokkenheid, hebben de mensen van SOC echt voeling met de situatie van een groep erg kwetsbare, uitgesloten werknemers.
• Hoewel het dagelijkse gevecht op het terrein erg lastig is en het moeilijk is om vooruitgang te boeken, slaagt SOC er wel in om coalities te vormen op internationaal niveau en zo het probleem op een structureel niveau aan te klagen. Zo is SOC een partner van het Forum Civique Européen en Via Campesina.
• De syndicalisten van SOC Almería zijn zelf migranten, van diverse afkomst.

• In 2009 is SOC begonnen met het opleiden van 12 werknemers tot syndicale leiders. Door de hoge mobiliteit van de werknemers is het voor SOC zelf erg moeilijk om werknemers blijvend te organiseren. Het hoopt dat te compenseren door de werknemers zelf instrumenten aan te reiken om zich te organiseren, hun rechten te kennen, en ook zich individueel te verdedigen.

  Uitdagingen voor SOC Almería

• De dagelijkse problemen van de mensen zijn zo immens dat het moeilijk is om de strijd naar een ander meer structureel niveau te tillen. Bovendien werken en wonen de werknemers verspreid tussen de zee van plastic serres, en hebben ze weinig tijd en gelegenheid om elkaar te ontmoeten.
• Het klimaat rond immigratie in Almería is erg gespannen; mensen houden er niet van dat het in vraag wordt gesteld, omdat de economie ervan afhangt. Tegelijk is er ook veel racisme. De medewerkers van SOC Alermía krijgen soms doodsbedreigingen.
• De organisatie van werknemers die bestond voor de rassenrellen in El Ejido, desintegreerde volledig achteraf.

• SOC zit in een gemarginaliseerd gebied en heeft het niet makkelijk om geaccepteerd te worden door andere spelers, vooral de meer gevestigde organisaties en vakbonden.

  Overeenkomsten en verschillen met de Belgische situatie

• Een grootschalige landbouwsector zoals in Almería bestaat in België niet.
• Desondanks geldt ook in België dat er heel weinig vakbondswerking is in de landbouwsector, en dat er meer dan in andere sectoren beroep wordt gedaan op arbeidsmigranten.

• Er zijn seizoensarbeiders in België (die elk jaar terugkeren naar hun land van herkomst), maar ze komen uit de Europese Unie en zijn dus op het vlak van verblijf iets geruster dan werknemers afkomstig van buiten de EU. Nieuwe regelingen voor seizoensarbeid van niet-EU-ers, zoals die onder andere besproken worden op Europees niveau, zouden die situatie echter opnieuw kunnen veranderen. Arbeid van werknemers zonder papieren zou de laatste tijd in de Belgische landbouw (vooral dankzij de seizoenarbeiders uit Oost-Europa) sterk gedaald zijn.

  Referentiemateriaal

  www.soc-andalucia.com

  Reacties

  
  
  

  

  ---

  Volgende hoofdstuk:
  The Workplace Project