Arbeidsrechten hebben geen grenzen

CGT

Land: Frankrijk
Soort organisatie: vakbond
Basis voor organisatie: onwettig verblijfstatuut, werk bij een gemeenschappelijke werkgever
Aantal georganiseerde werknemers: onbekend
Aantal werknemers zonder papieren in de groep: 100%
Afkomst van de werknemers: divers

Geschiedenis

De acties voor werknemers zonder papieren van de CGT vinden hun oorsprong in een herstructurering bij het bedrijf Modeluxe in Massy, Frankrijk. De vakbondsafvaardiging in het bedrijf had weinig contact met de collega’s zonder papieren, die vaak met valse papieren werkten. Maar toen bleek dat de werkgever een herstructurering op een makkelijke manier wilde doorvoeren: hij wilde de politie erbij halen en alle werknemers zonder papieren laten arresteren. Op die manier zou hij zelfs geen ontslagvergoeding moeten betalen. De CGT kwam in actie, en er werd een staking georganiseerd, waardoor de politie niet langer zonder toestemming van de rechter kon tussenkomen.

In Frankrijk had de regering Sarkozy ondertussen een mogelijkheid gecreëerd om werknemers zonder papieren te regulariseren, op vraag van de werkgever. Zo kon de werkgever nieuwe, strengere boetes voor clandestiene tewerkstelling vermijden. De CGT maakte hiervan gebruik om van Modeluxe te eisen dat alle werknemers zonder papieren zouden geregulariseerd worden. Hun actie werd met volledig succes bekroond.

Na deze actie benaderden ook andere werknemers zonder papieren, die dreigden ontslagen te worden, de CGT. Het volgende bedrijf waar actie werd gevoerd was Buffalo Grill, een restaurantketen. Dat was een bedrijf van een heel andere schaal, maar toch werd ook hier voor het grootste deel van de werknemers zonder papieren een regularisatie bekomen.

Deze twee successen moedigden de CGT aan om door te gaan op de ingeslagen weg. Er volgden onder andere stakingen in het prestigieuze restaurant La Grande Armée op de Champs Elysées in Parijs. Meer en meer werd in de eisen de nadruk gelegd op het feit dat het hier om werknemers ging, die belastingen betaalden en daarom geregulariseerd moesten worden. Bij de actie in La Grande Armée werd ook afgedwongen dat er niemand zou ontslagen worden na de regularisatie, zelfs niet als ze tevoren met valse papieren hadden gewerkt.

Sterke punten van de aanpak van de CGT

• De identiteit van werknemers zonder papieren als ‘werknemers’ wordt versterkt, en de regularisatie wordt van daaruit opgeëist als een recht, geen gunst.
• Er wordt ook veel aandacht besteed aan de plaats van werknemers zonder papieren als kwetsbare werknemers in de geglobaliseerde economie.
• Werkgevers worden voor hun verantwoordelijkheid gesteld, want zij profiteren van werknemers zonder papieren.
• Het Franse recht in verband met stakingen zorgt voor een bescherming tegen migratiecontrole: het biedt een legale ‘ruimte’ om actie te voeren.

• De CGT koos ervoor om de regularisatie van werknemers zonder papieren te vragen, en zo hun volle rechten op te eisen.

  Uitdagingen voor CGT

• Als vakbond houdt de CGT zich enkel bezig met het regulariseren van werknemers zonder papieren, waarna ze als legale werknemers van al hun rechten zullen kunnen profiteren. Alleen op die manier worden de arbeidsrechten van werknemers zonder papieren afgedwongen. Werknemers die geen legale verblijfstatus bekomen, kunnen dus niet geholpen worden. Werknemers blijven de CGT wel onder druk zetten om tot de laatste snik voor hen te blijven doorvechten. Soms leidt dat tot spanningen, zoals toen in juni 2009 de vakbond een groep mensen zonder papieren hardhandig buitenzette uit de Bourse du Travail in Parijs.
• Een sterk argument was dat de werknemers die actie voerden ook bijdragen betaalden aan de Staat. Voor het grootste deel van de werknemers zonder papieren gaat dit echter niet op.

• De status van de werknemers die geregulariseerd worden is uiteindelijk divers, omwille van het complexe verblijfsrecht in Frankrijk. Voor sommige werknemers blijft de situatie precair, zelfs na de regularisatie. Ze riskeren vroeg of laat weer in de clandestiniteit te vervallen. Er is geen aparte opvolging van deze werknemers.

  Overeenkomsten en verschillen met de Belgische situatie

• Wat arbeidsrechten betreft, is de Franse situatie vrij gelijkaardig met de Belgische.
• Er zijn in België wel werknemers wiens werk is aangegeven ook al hebben ze geen verblijfsvergunning (ze dragen dus bij aan de sociale zekerheid en de belastingen). Zij zijn bij ons echter meer een uitzondering.
• Stakingen richten zich op de werkgever, en die moet dan ook het verschil kunnen maken. In België bestaat er normaal geen mogelijkheid om via de werkgever een regularisatie af te dwingen. Op het ogenblik van schrijven is besloten om dit eenmalig toch toe te laten (tussen 15 september en 15 december), maar de resultaten daarvan moeten nog afgewacht worden. Over stakingen voor andere doelen dan regularisatie, zie hier.

• In België is er de tendens om steeds meer aan geregulariseerde migranten de voorwaarde op te leggen om werk te hebben, willen ze hun verblijfstatus behouden. Werknemers blijven daardoor kwetsbaar voor misbruik ook na de regularisatie, omdat het verlies van hun werk zo’n grote gevolgen kan hebben. Ook na een eventuele regularisatie is dus een specifieke opvolging nodig van de situatie van deze werknemers.

  Referentiemateriaal

  www.cgt.fr

  Reacties

  
  
  

  

  ---

  Volgende hoofdstuk:
  Coalition of Immokalee Workers